Zaburzenia odżywiania – czym są i jak można je leczyć?
W skład znanej większości piramidy Maslowa wchodzi zaspokajanie głodu i pragnienia. To jedna z potrzeb fizjologicznych, stanowiących podstawę, dzięki której człowiek może nie tylko żyć i prawidłowo funkcjonować, ale także rozwijać się jako jednostka, spełniając swoje marzenia i dążąc do wyznaczonych celów. Dodatkowo jedzenie jest nie tylko koniecznością, ale może także dostarczać przyjemności. Nie dla każdego jest to jednak oczywistością. Osoby z zaburzeniami odżywiania, takimi jak anoreksja czy kompulsywne objadanie się, postrzegają potrzebę zaspokojenia głodu w odmiennych kategoriach.
Czym są zaburzenia odżywiania?
Osoby, które nigdy ich nie doświadczyły, mogą nie do końca zdawać sobie sprawę, z tego, jak czuje się osoba chora na zaburzenia odżywiania. Często wynika to nie z braku empatii czy chęci zrozumienia innych, a niewiedzy. Zgodnie z definicją zaburzenia odżywiania są stanami behawioralnymi, a także jednostkami chorobowymi, które charakteryzują się nieprawidłowościami w odczuwaniu łaknienia na poziomie psychicznym. Umysł osoby chorej na nie funkcjonuje inaczej niż u osoby chorej. Nie ma to związku z brakiem odczuwania głodu, a bardziej z tym, jak jest on postrzegany.
Rodzaje zaburzeń odżywiania
Problemy związane z łaknieniem dzielą się na kilka rodzajów. Wśród nich wymienić można anoreksję, bulimie i jedzenie kompulsywne. Charakterystyka każdego z wymienionych zaburzeń odżywiania jest nieco inna, jednak wszystkie mają swoje podłoże w psychice osoby chorej. Wpływają negatywnie nie tylko na jego zdrowie psychiczne, ale także przede wszystkim fizyczne. Nieleczone zaburzenia odżywiania mogą nawet prowadzić do wycieńczenia organizmu, a w konsekwencji do śmierci.
Anoreksja jest najbardziej znaną chorobą i często w świadomości wielu osób jest synonimem zaburzeń odżywiania. W rzeczywistości jest tylko jednym z wielu ich rodzajów. W terminologii medycznej znana jest także pod nazwą jadłowstrętu psychicznego i polega na świadomym rezygnowaniu z przyjmowania pokarmów lub ograniczania go do niezbędnego minimum. Osoby chore na anoreksję w momencie spożycia jakiegokolwiek jedzenia, nawet niskokalorycznego, czują potrzebę pozbycia się go z organizmu i często zmuszają się do ekstremalnie wycieńczającego wysiłku fizycznego lub wymiotowania.
Zaburzenia odżywiania mogą także występować w odmiennej postaci, takiej jak kompulsywne objadanie się. Osoba chora nie rezygnuje wówczas z przyjmowania posiłków – wręcz przeciwnie nie potrafi ograniczyć ich konsumpcji. Nie ma ona kontroli nad swoim łaknieniem. Prowadzi to do objadania się, które z kolei wzbudza w osobie chorej nie tylko uczucie nieprzyjemnego najedzenia się, ale także wstręt, zniesmaczenie w stosunku do samego siebie, a także wstyd. Kompulsywne objadanie się różni się tym od innych zaburzeń odżywiania jak anoreksji czy bulimii, że cierpiący na nie człowiek nie próbuje w żaden sposób pozbyć się z organizmu spożytych kalorii. To z kolei prowadzi do nadwagi i otyłości, jednak nie zawsze.
Jak można leczyć zaburzenia odżywiania?
Zauważenie problemu i zrozumienie tego, jak negatywny wpływ ma na organizm, to pierwszy krok do leczenia każdej choroby, także tej o podłożu psychicznym. Rozmaite medyczne i psychiatryczne narzędzia są w dzisiejszych czasach odpowiedzią na to, jak można leczyć zaburzenia odżywiania. Pierwszym krokiem, zwłaszcza w przypadku skrajnego wycieńczenia jak u osób chorych na anoreksję, jest doprowadzenia do normalnej, zdrowiej wagi. Czasami wymaga to hospitalizacji, w innych sytuacjach możliwe jest to bez niej, w domowych warunkach przy wsparciu ze strony bliskich osób. Równie ważną częścią leczenia zaburzeń odżywiania, w tym także kompulsywnego objadania się, jest terapia, najczęściej behawioralno-poznawcza.
